Atrakcje na trasie

1/ Jizerka

Jest najwyżej położoną osadą w Górach Izerskich, średnia wysokość nad poziomem morza wynosi 850 m. Nosi nazwę rzeczki, która płynie przez osadę. Pierwsza wzmianka o osadzie ptaszników pochodzi z r. 1539, kiedy to wspomniano o sporze między majątkami navarovskimi a frydlandzkimi. Od samego początku żyli tutaj głównie drwale i ptasznicy. W XVI I XVII wieku dotarli tutaj poszukiwacze drogich kamieni, którzy w aluwiach potoku znajdowali kamienie szlachetne: szafir, rubin,spinel, kryształ górski, turmalin, chalcedon, cyrkon, i inne. Do tej pory tu można również znaleźć czarny ilmenit, przez miejscowych nazywany iserin, który był wykorzystywany do wyrobu biżuterii żałobnej. Na cześć poszukiwaczy drogich kamieni narodowości włoskiej – był nazwany Vlašský hřbet (Włoski Grzbiet), z którego spływa Safírový potok (Szafirowy Potok), w aluwiach którego znajdowano najwięcej kamieni szlachetnych. Pod koniec lat 20-tych XIX wieku, kiedy na nizinach z powodu przemysłu szklarskiego pojawił się niedostatek drzewa, tutaj Franz Anton Riedl założył hutę szkła, z której do dzisiaj zachowały się już tylko ruiny.

W roku 1884 osada liczyła 42 domy, z tartakiem , piekarnią i Panskím domem (Pańskim Domem) włącznie, pracowało tutaj 30 szklarzy. Huta z roku 1866 stoi do dziś i po rekonstrukcji służy jako pensjonat z restauracją, krytą halą sportową ze ścianą wspinaczkową i boiskiem. Szkło w tej hucie produkowano aż do roku 1911. Wraz ze wzrostem zainteresowania turystyką górską na początku XX wieku z niektórych domów powstały schroniska. Po II wojnie światowej większość domów została upaństwowiona i przekazana Státním lesům ( Lasom Państwowym). Z nadejściem mechanizacji stopniowo odchodzą pracownicy leśni, a większe domy zmieniają się w ośrodki wczasowe, mniejsze natomiast w domy wczasowe. W latach 80-tych dotknęła Góry Izerskie i okoliczne lasy klęska korników . W latach 90-tych z domów w osadzie powstały pensjonaty, obiekty noclegowe i restauracje.

W chwili obecnej Jizerka ma znów swój urok i jest centrum całorocznego ruchu turystycznego ( bardzo znane są trasy narciarstwa biegowego Izerskiej Magistrali Biegowej, tutejsze szlaki turystyczne i  ścieżki rowerowe).W roku 1995 była ogłoszona rezerwatem zabytków. W pobliżu znajdują się rezerwaty przyrody Bukovec i Rašeliniště Jizerky (torfowiska), które są częścią Obszaru Chronionego Gór Izerskich, przez osadę biegnie 6 km ścieżka dydaktyczna.

2/ Muzeum Gór Izerskich

W osadzie Jizerka , które prowadzi Český svaz ochránců přírody (Czeski Związek Ochrony Przyrody) w byłej szkole, wybudowanej w roku 1889. Teraz znajduje się tutaj przyrodoznawcza i historyczna kolekcja poświęcona Górom Izerskim i Jizerce (www.csopjizerka.cz).

3/ Panský dům (Pański Dom)

Został wybudowany w roku 1829 przez Franze Riedla, po założeniu pierwszej huty w Jizerce, później służył jako siedziba hutmistrza. Na początku XX wieku służył jako miejsce wypoczynku, a potem również jako budynki gospodarcze służb leśnych. W roku 2003 został zrekonstruowany, dziś jest własnością prywatną i chronionym zabytkiem kultury.

4/ Chata Pyramida (Schronisko Piramida)

Została wybudowana w I poł. XIX w , krótko po założeniu huty, mieściła się w niej szlifiernia. Pod koniec XIXw Kunzowi otworzyli tutaj gospodę, która w roku 1927 została rozbudowana. Po II wojnie światowej była Piramida jedyną gospodą na Jizerce.

W latach 2005-6 została przeprowadzona rekonstrukcja i przebudowa budynku do stanu pierwotnego. Budynek wziął swoją nazwę od kamiennej piramidy, stojącej przed wejściem, która ma prawdopodobnie przypominać wizytę hrabiego Wilhelma Clam-Gallase w roku 1815 lub pierwszy wytop szkła w hucie Riedla na Jizerce w roku 1829.

5/ Hnojový dům (Misthaus) (Dom Gnojowy)

Pochodzi z roku 1699, jest znany dzięki swojemu ostatniemu właścicielowi – Gustavowi Ginzelovi, który był znanym alpinistą, podróżnikiem, fotografikiem i kolekcjonerem ciekawostek. Dom otrzymał nazwę "Gnojowy" ponieważ po wysiedleniu rdzennych mieszkańców, służył jako obora. Zniszczony budynek uratował dopiero G.Ginzel, który gnój z domu wypłukał, poprzez doprowadzenie miejscowego potoku do budynku. Następnie obornik sprzedał (podobno kwota, którą za sprzedaż uzyskał , była większa od tej którą za dom zapłacił). Budynek stopniowo odbudował i umieścił w nim zbiór swoich ciekawostek, trofea z podróży, miejscowe malowane meble ludowe oraz zbiór cennych pamiątek z początków tutejszej turystyki. Dom służył również jako alternatywne centrum informacyjne, muzeum Gór Izerskich, zastępczy dom noclegowy ,gdzie spotykali się turyści i zwolennicy alternatywnego stylu życia, przede wszystkim z wschodnich Niemiec. Oryginalny Dom Gnojowy zniszczył pożar w sierpniu roku 1995, w czasie kiedy właściciel przebywał w Australii. Później wybudowano replikę budynku. Pełen czar i atmosferę domu już się ale całkowicie nie udało odtworzyć. Jego właściciel ostatnie lata życia spędził u siostry w Niemczech, gdzie zmarł w roku 2008.

6/ Most przez Izerę (790 m n.p.m.)

Uroczyście otwarty 15.6.2005, został wybudowany w miejscu , gdzie w latach 1901 – 1982 znajdował się most żelazobetonowy. Przez ponowne połączenie obu brzegów, jak również dzięki umowie z Schengen most umożliwia wolny ruch graniczny. W okolicy mostu można przyjemnie posiedzieć na trawie lub granitowych, gładzonych kamieniach, które leżą wzdłuż dzikiego koryta Izery. Most strzeże drewniany św. Jan Nepomucen – patron tonących, mostów i orędownik podczas powodzi. Most jest całorocznie wykorzystywany jako przejście graniczne. W zimie do mostu prowadzą, po obu stronach rzeki, utrzymywane trasy narciarstwa biegowego, w lecie służą one turystom i rowerzystom.

7/ Orle (825 m n.p.m.)

Pierwotna nazwa Karlsthal, samotnia, która wyrosła obok huty szkła, działającej w latach 1754 -1888. Huta słynęła przed wszystkim swoimi przyciskami na biurko, w których były zalane szklane kwiatki. Karlsthal był pierwszą zagraniczną osadą na ówczesnym terytorium Prus, od roku 1901 przechodzili tędy również turyści z Czech, po trasie, która prowadziła przez Izerę, po nowym betonowym moście z wąskim łukiem. Trasa na Orle została po II wojnie św. zamknięta, turystyczne kontakty między Jizerką a Orle stały się niemożliwe i zaniknęły. Przejście graniczne było strzeżone aż do końca lat 80 –tych XX w. Z pierwotnego Karlsthalu do dzisiaj przetrwał, w historycznej formie, tylko kamienny budynek byłej leśniczówki, z fasadą zdobioną ceramiką – dziś jest to restauracja otwarta cały rok i Schronisko Orle. Mieści się tu również małe muzeum historii szklarskiej osady oraz galeria, w której prezentowane są wystawy fotograficzne. Swoją siedzibę ma tu również Towarzystwo Izerskie. Do dziś, po lewej stronie, przed leśniczówką, jest widoczne miejsce gdzie kiedyś stały budynki huty szkła.

8/ Jakuszyce (870 m n.p.m.)

Pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z początku XIX w. Wówczas osada nazywana była Jakobstaale, później Jakobsthal, po roku 1945 Jakuszec, a następnie Jakuszyce. Pierwszym budynkiem w osadzie była leśniczówka, należąca do rodziny Schaffgotsch, po wybudowaniu utwardzonej drogi z Piechowic do Harrachova, w latach 1845-48, osada rozbudowała się i została otworzona huta szkła. Stopniowo ta transgraniczna trasa stała się ważnym szlakiem transportowym. Pod koniec XIX w zaczęła się tutaj budowa trasy kolejowej, która została otwarta w 1902 roku, a w roku 1922 doszło do jej elektryfikacji. Była to najwyżej położona trasa kolejowa w ówczesnych Prusach, przystanek w Jakuszycach znajdował się 871 m n.p.m., co było o 31 m wyżej niż w Zakopanem. Niestety wydatki na utrzymanie trasy, szczególnie w zimie, były tak duże, że jesienią 1945 trasa została na długich 65 lat zamknięta. W roku 1910 żyło w Jakuszycach 90 mieszkańców, a w roku 1933 już 120.

Dziś następuje ponowny rozwój osady, jest w tym największa zasługa sportu – Jakuszyce są siedzibą areału Stowarzyszenia Bieg Piastów, które w zimie utrzymuje 150 km narciarskich tras biegowych i już od 35 lat organizuje najbardziej znane w Polsce zawody w narciarstwie biegowym, Bieg Piastów.Miejsce to jest również polską bramą Gór Izerskich dla turystów i rowerzystów.

Następnym czynnikiem wpływającym na rozwój osady jest ponowne otwarcie trasy kolejowej z Harrachova do Szklarskiej Poręby – przystanek kolejowy na trasie Tanvald-Kořenov- Harrachov-Jakuszyce-Szklarska Poręba- Jelenia Góra, który znajduje się w pobliżu stadionu sportowego.

Przez Jakuszyce przebiega droga międzynarodowa, osada dysponuje miejscami parkingowymi, restauracjami, możliwością zakwaterowania i wyżywienia, wypożyczalniami sprzętu sportowego, kantorem i stacją benzynową.

Copyright 2011-2019 © Cyklotrasa Jizerka - Jakuszyce